LEADER และ MANAGER สามารถขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กรให้สำเร็จได้อย่างไร

ผู้นำ (Leader)
คือ บุคคลที่มีความสามารถในการชี้ทิศทาง สร้างแรงบันดาลใจ และทำให้ผู้อื่นเต็มใจที่จะทำงานหรือก้าวเดินไปสู่เป้าหมายเดียวกัน ไม่ใช่แค่เพราะ “ตำแหน่ง” แต่เพราะ ความเชื่อมั่นและอิทธิพลที่เขาสร้างขึ้น

คุณสมบัติสำคัญของผู้นำ

  1. มีวิสัยทัศน์ (Vision) – มองเห็นภาพอนาคตที่ชัดเจน และบอกเล่าให้ผู้อื่นเห็นตามได้

  2. สร้างแรงบันดาลใจ (Inspiration) – ทำให้ทีมรู้สึกมีคุณค่าและอยากมีส่วนร่วม

  3. มีอิทธิพลเชิงบวก (Influence) – โน้มน้าวด้วยความคิดและการกระทำ ไม่ใช่ด้วยอำนาจ

  4. เป็นแบบอย่าง (Role Model) – แสดงพฤติกรรมและค่านิยมที่อยากให้ทีมปฏิบัติตาม

  5. พัฒนาคน (People Development) – ช่วยให้ผู้อื่นเติบโตและดึงศักยภาพออกมา

บทบาทของผู้นำ

  • ชี้ทิศทาง ว่าองค์กรหรือทีมควรเดินไปไหน

  • ทำให้คนเชื่อและอยากทำ มากกว่าแค่ “ต้องทำ”

  • สร้างวัฒนธรรม ที่เอื้อต่อการทำงานร่วมกัน

  • จุดประกายการเปลี่ยนแปลง เพื่อให้องค์กรก้าวหน้า

ผู้จัดการ (Manager)
คือ บุคคลที่รับผิดชอบในการ วางแผน จัดสรรทรัพยากร กำกับดูแล และควบคุมกระบวนการทำงาน เพื่อให้งานของทีมบรรลุเป้าหมายที่องค์กรกำหนดไว้ อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล

คุณสมบัติสำคัญของผู้จัดการ

  1. การวางแผน (Planning) – กำหนดเป้าหมาย แผนงาน และวิธีดำเนินการ

  2. การจัดองค์การ (Organizing) – แบ่งหน้าที่ จัดทีม จัดสรรทรัพยากร

  3. การสั่งการ/กำกับดูแล (Leading/Directing) – มอบหมายงาน ให้คำแนะนำ และติดตามความก้าวหน้า

  4. การควบคุม (Controlling) – ตรวจสอบคุณภาพ วัดผล และปรับแก้เพื่อให้ได้ตามมาตรฐาน

  5. การแก้ปัญหา (Problem Solving) – ตัดสินใจและแก้ไขอุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างทาง

บทบาทของผู้จัดการ

  • แปลง วิสัยทัศน์และกลยุทธ์ ขององค์กรให้ออกมาเป็น แผนและการปฏิบัติจริง

  • ทำให้งานดำเนินไปตาม ระบบ ระเบียบ และมาตรฐาน

  • สร้างความมั่นคงและประสิทธิภาพในการทำงานของทีม

  • สนับสนุนให้พนักงานทำงานได้สำเร็จภายใต้ทรัพยากรที่มีจำกัด


วิธีที่ผู้นำช่วยขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร

  1. เป็นต้นแบบ (Role Model)

    • ผู้นำต้องทำให้เห็นจริง เช่น ถ้าองค์กรให้ความสำคัญกับ ความโปร่งใส ผู้นำต้องสื่อสารอย่างเปิดเผยและซื่อสัตย์

    • พฤติกรรมของผู้นำคือ “มาตรฐาน” ที่ทีมจะทำตาม

  2. สื่อสารวิสัยทัศน์และค่านิยมอย่างต่อเนื่อง (Communicate & Reinforce Values)

    • ทำให้ทีมเข้าใจว่า ค่านิยมสำคัญอย่างไร และเกี่ยวข้องกับงานประจำวันอย่างไร

    • ใช้ทั้งการพูด การเล่าเรื่อง (Storytelling) และการยกตัวอย่างจริง

  3. สร้างแรงบันดาลใจและแรงจูงใจ (Inspire & Motivate)

    • ผู้นำทำให้พนักงาน “รู้สึก” ว่าตนเองมีส่วนร่วมในเป้าหมายใหญ่ขององค์กร

    • ทำให้ค่านิยมองค์กรไม่ใช่แค่คำบนกระดาษ แต่เป็นสิ่งที่ทุกคนภูมิใจที่ได้ทำ

  4. ออกแบบบรรยากาศการทำงาน (Shape Environment)

    • ส่งเสริมการทำงานเป็นทีม การเปิดรับความคิดเห็น หรือการคิดนวัตกรรม ขึ้นอยู่กับวัฒนธรรมที่องค์กรต้องการ

    • ตัวอย่าง: ถ้าองค์กรเน้น การเรียนรู้ ผู้นำต้องสร้างบรรยากาศที่พนักงานกล้าลองผิดลองถูก

  5. ยกย่องและให้รางวัล (Recognize & Reward)

    • ชื่นชมและยอมรับคนที่ปฏิบัติตามวัฒนธรรมองค์กร

    • ทำให้เกิดพฤติกรรมซ้ำ และเป็นแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นทำตาม

วิธีที่ผู้จัดการช่วยขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร

  1. แปลงค่านิยมสู่วิธีทำงานจริง (Translate Values into Practices)

    • ทำให้ค่านิยมองค์กรไม่ใช่แค่คำสวยๆ บนกำแพง แต่เป็นสิ่งที่สะท้อนใน SOP, KPI และการตัดสินใจทุกวัน

    • เช่น ถ้าองค์กรให้ความสำคัญกับ คุณภาพ → ผู้จัดการต้องกำหนดมาตรฐานการตรวจสอบงานอย่างชัดเจน

  2. กำกับดูแลและให้ Feedback (Supervise & Feedback)

    • ตรวจสอบและติดตามให้ทีมทำงานสอดคล้องกับค่านิยม

    • ให้ Feedback เมื่อพบพฤติกรรมที่ไม่สอดคล้อง เพื่อปรับทิศทางทันที

  3. สนับสนุนและพัฒนาทีม (Support & Develop People)

    • จัดทรัพยากร การฝึกอบรม และโอกาสเรียนรู้ที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมที่องค์กรต้องการ

    • เช่น ถ้าวัฒนธรรมคือ นวัตกรรม → ผู้จัดการต้องเปิดพื้นที่ให้ทดลองงานใหม่โดยไม่ลงโทษเมื่อเกิดความผิดพลาด

  4. สร้างบรรยากาศการทำงาน (Foster the Right Environment)

    • ทำให้ทีมรู้สึกว่าค่านิยมองค์กรคือเรื่องจริง เช่น เปิดรับความคิดเห็น (สำหรับองค์กรที่เน้น Collaboration) หรือกำหนดขั้นตอนที่โปร่งใส (สำหรับองค์กรที่เน้น Transparency)

  5. ยกย่องและเสริมแรงพฤติกรรมที่ถูกต้อง (Reinforce & Recognize)

    • ให้รางวัลหรือคำชมเชยกับพนักงานที่แสดงพฤติกรรมตามค่านิยม

    • ทำให้วัฒนธรรมถูกตอกย้ำซ้ำๆ จนกลายเป็นเรื่องปกติ

สิ่งที่ผู้นำและผู้จัดการมีเหมือนกัน

  1. ขับเคลื่อนองค์กรไปสู่เป้าหมายเดียวกัน

    • ทั้งคู่ทำงานเพื่อให้ทีมและองค์กรบรรลุผลสำเร็จตามวิสัยทัศน์/เป้าหมาย

  2. ทำงานกับ “คน” และ “งาน” พร้อมกัน

    • ต้องบริหารทีม โน้มน้าว/ดูแลคน และจัดการกระบวนการให้งานสำเร็จ

  3. ใช้ทักษะการสื่อสารเป็นหัวใจหลัก

    • ต้องสื่อสารชัดเจน สร้างความเข้าใจ และทำให้คนเชื่อมโยงกับเป้าหมายเดียวกัน

  4. ต้องตัดสินใจและแก้ปัญหา

    • ไม่ว่าจะเป็นเรื่องกลยุทธ์ (ผู้นำ) หรือปัญหาหน้างาน (ผู้จัดการ) ต่างก็ต้องคิดหาทางออกและตัดสินใจอย่างมีเหตุผล

  5. มีบทบาทสำคัญในการสร้างและขับเคลื่อนวัฒนธรรมองค์กร

    • ผู้นำสร้างแรงบันดาลใจและชี้ทิศทาง

    • ผู้จัดการทำให้วัฒนธรรมเกิดขึ้นจริงในงานประจำวัน

    • แต่เป้าหมายเดียวกันคือ “ทำให้ค่านิยมองค์กรกลายเป็นพฤติกรรมจริง”

________________________

ผู้เขียน 
วิกรม ศรีสุรกานต์
ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาพฤติกรรม & วัฒนธรรมองค์กร
Managing Director of IDEO Empowerment

สนใจอยากสร้างวัฒนธรรมองค์กรดีๆให้เกิดขึ้นกับองค์กรคุณ ปรึกษาเราได้ที่ 
[email protected]
Line OA : IDEO Empowerment
https://www.ideoempowerment.com/TH/contact.html